Η Ελληνίδα ομογενής, Ελένη Μαραβέλια, μιλά στο TheOpinion για το επίμαχο νομοσχέδιο περί γάμου και γονεϊκότητας για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και τη διαφορά στην καθημερινότητα της οικογένειάς της σε Ισπανία και Ελλάδα.
Η Ελένη Μαραβέλια και η Βρετανίδα σύζυγός της, Κέιτ, ζουν εδώ και 20 χρόνια στη Βαρκελώνη και έχουν αποκτήσει δύο κόρες. Η έλευση της πρώτης κόρης τους, Φραντσέσκα, το 2014, έφερε περιπέτειες στις ζωές των τριών -πλέον- γυναικών, καθώς το μωρό διαγνώστηκε με καρκίνο στο συκώτι σε ηλικία μόλις 4 μηνών. Τότε η ίδια, η σύζυγός της και κυρίως η μικρή Φραντσέσκα βρέθηκαν μετέωρες, καθώς εκτός του «όχι» της Ισπανίας και της Ελλάδας για υπηκοότητα, άκουσαν και αυτό της Βρετανίας.
Το άγχος και ο φόβος για το τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό για την υγεία της κόρης τους, σε περίπτωση που χρειαζόταν διαβατήριο για να νοσηλευτεί σε κάποιο νοσοκομείο του εξωτερικού, δημιούργησε πίεση για άμεση εύρεση λύσης. Η Ελένη Μαραβέλια πείσμωσε και ενώ η Φραντσέσκα λάμβανε την απαιτούμενη θεραπεία στην Ισπανία, έλαβε την ελληνική υπηκοότητα, χάριν της ευαισθησίας μίας υπαλλήλου στο ελληνικό προξενείο της Βαρκελώνης.
Εννέα χρόνια μετά, η μικρή Φραντσέσκα χαίρει άκρας υγείας και μαζί με τη μικρότερη αδερφή της, Αλεξάνδρα, απολαμβάνουν τα δικαιώματα που τους προσφέρει η Ισπανία, αδημονώντας να τα απολαύσουν και στην Ελλάδα.
«Μεγάλο βήμα μπροστά για τη χώρα μας»
Σχολιάζοντας τόσο το νομοσχέδιο, όσο και τις δηλώσεις του πρωθυπουργού αναφορικά με το γάμο και τη γονεϊκότητα για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, η κ. Μαραβέλια τονίζει πως πρόκειται για ένα μεγάλο βήμα μπροστά για τη χώρα μας, φέρνοντας την ισότητα, το γάμο για όλους και την υιοθεσία.
«Άφησε ένα μικρό αστερίσκο, καθώς δεν φέρνει την ισότητα και για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, αλλά ελπίζουμε αυτό να αλλάξει στα επόμενα χρόνια σιγά σιγά», προσθέτει η ίδια.
Όπως τονίζει, η οικογένεια δεν ήταν πάντα στα σχέδιά της, αλλά η μακροχρόνια σχέση της με τη σημερινή της σύζυγο, καθώς και τα δικαιώματα που απολαμβάνουν στην Ισπανία, δεν της άφησαν περιθώριο για δεύτερες σκέψεις λόγω μη κάλυψης των δικαιωμάτων τους στην Ελλάδα.
«Με τη γυναίκα μου είμαστε μαζί από το 2003. Και κάποια στιγμή, μετά από 7-8 χρόνια μαζί, αρχίσαμε να σκεφτόμαστε ότι ίσως θα μας άρεσε να είχαμε παιδιά. Είχαμε την τύχη να ζούμε στην Ισπανία, όπου υπήρχε ήδη νομοθεσία, υπήρχε κάλυψη, είχαμε πρόσβαση στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή για να κάνεις εξωσωματική. Οπότε δεν ήταν κάτι που εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα ότι “αμάν στην Ελλάδα τι προβλήματα θα έχω”. Γιατί ζούσα στην Ισπανία όπου εξακολουθώ και να ζω. Είχα εδώ τη ζωή μου και δεν κάθισα να το σκεφτώ. Ήξερα ότι το πιστοποιητικό γέννησης του παιδιού μου δε θα αναγνωρίζεται στην Ελλάδα, όπως τα πιστοποιητικά γεννήσεων των υπολοίπων παιδιών που είναι γεννημένα στο εξωτερικό, αλλά αυτό δε με σταμάτησε», σημειώνει χαρακτηριστικά.
«Αν δεν ήταν το παιδί μου άρρωστο, κανείς δεν θα μου έκανε τη χάρη να με βοηθήσει»
Διηγούμενη την περιπέτεια της υγείας την πρώτης της κόρης, Φραντσέσκας, η κ. Μαραβέλια, επισημαίνει το νομικό κενό που δημιουργήθηκε όταν το μόλις 4 μηνών παιδί δεν μπορούσε να λάβει είτε την ισπανική είτε την ελληνική είτε ακόμη και την βρετανική υπηκοότητα.
«Η μικρή γεννήθηκε τον Ιανουάριο. Όταν ένα παιδί γεννιέται στην Ισπανία δεν παίρνει την ισπανική ιθαγένεια. Αυτό το ξέραμε γιατί έτσι είναι ο νόμος, όταν γεννιέται και έχει ξένους γονείς δεν μπορεί να πάρει την ισπανική ιθαγένεια μόνο και μόνο επειδή γεννήθηκε στην Ισπανία. Οπότε εμείς ξέραμε ότι το παιδί μας θα έπρεπε να γίνει ή Ελληνίδα ή Βρετανή.
Ήξερα ότι στην Ελλάδα δε θα υπήρχε περίπτωση να αναγνωριστεί και πιστεύαμε εσφαλμένα ότι δεν θα είχαμε πρόβλημα στη Βρετανία να γίνει η μεταγραφή και να πάρουμε το διαβατήριο.
Αφού γεννήθηκε, σχεδόν αμέσως στείλαμε τα χαρτιά. Και εφόσον τα χαρτιά είχαν ήδη σταλεί, ανακαλύψαμε ότι έχει καρκίνο. Μετά αφού ήδη είχαμε αρχίσει τις θεραπείες μας ήρθε η αρνητική απάντηση από την Αγγλία, που έλεγε ότι δεν μπορούμε να σας αναγνωρίσουμε τη βρετανική υπηκοότητα γιατί δεν θεωρούμε την Κέιτ, τη σύζυγό μου, ότι είναι μητέρα του παιδιού. Οπότε τότε ήταν πολύ δύσκολη στιγμή, γιατί ουσιαστικά ήμασταν με το παιδί άρρωστο στο νοσοκομείο, όπου είχαμε όλες τις θεραπείες, στη Βαρκελώνη που ζούμε χωρίς κανένα πρόβλημα αλλά είχαμε και στο μυαλό μας τι θα γίνει αν χρειαστεί να ταξιδέψουμε. Ήταν ένα σοκ, το οποίο όμως έκανε και μένα να πεισμώσω ακόμη πιο πολύ και να πω ότι το παιδί είναι Ελληνίδα, εγώ είμαι η μαμά του και δεν μπορεί κανείς να μου πει ότι το παιδί μου δεν είναι Έλληνας. Άρα θα πρέπει να του βγάλω οπωσδήποτε διαβατήριο.
Έτσι και έγινε, ήμουν τυχερή. Γιατί όταν πήγα στην Αθήνα στο ειδικό ληξιαρχείο από εκεί μου είπαν κατευθείαν όχι. Φυσικά εγώ δεν πήγα κλαίγοντας και λέγοντας ότι το παιδί μου είναι άρρωστο, βοηθήστε με. Έχω και μια περηφάνια. Αλλά μετά εδώ στην Ισπανία όταν πήγα στο προξενείο μίλησα με την υπάλληλο και έμαθε ότι ήταν άρρωστο το παιδί μου, ξαφνικά αυτή κατάλαβε ότι αφήνει ένα παιδί χωρίς ιθαγένεια. Μιλάμε για ένα παιδί γεννημένο στην Ε.Ε. χωρίς να έχει διαβατήριο και όχι γεννημένο σε κάποια τριτοκοσμική χώρα.
Και μου έκανε τη χάρη να πάρει το πιστοποιητικό γέννησης και -αντί να πει όχι, δεν μπορώ να το μεταγράψω- να κάνει τη μεταγραφή και να βάλει μόνο εμένα ως μητέρα και στη θέση του ονόματος του πατρός να βάλει αγνώστου πατρός. Και έτσι μπορέσαμε να βγάλουμε διαβατήριο.
Δηλαδή αν δεν ήταν το παιδί μου άρρωστο, κανείς δεν θα μου έκανε τη χάρη να με βοηθήσει».
«Με το που φτάνουμε στο ελληνικό αεροδρόμιο τα παιδιά μου χάνουν τον έναν τους γονιό»
Ερωτηθείσα ποια δικαιώματα στερούνται τόσο οι κόρες της, όσο και η σύζυγός της με την άφιξή τους στην Ελλάδα, η κ. Μαραβέλια, υπογραμμίζει πως η Κέιτ χάνει κάθε δικαίωμα επάνω στα παιδιά της.
Όπως δηλώνει, «επειδή εγώ είμαι η βιολογική μητέρα και γιατις δύο κόρες μου, από μένα προσωπικά δεν αφαιρούνται καθόλου δικαιώματα, αφαιρούνται όμως από την άλλη τους μητέρα. Δηλαδή όταν φεύγουμε από την Ισπανία για να έρθουμε στην Ελλάδα για διακοπές με το που φτάνουμε στο αεροδρόμιο, η γυναίκα μου δε θεωρείται πλέον ο άλλος γονέας. Αν γίνει κάτι δηλαδή, τα παιδιά μου χάνουν τον έναν γονιό τους. Αν χρειαστεί να πάμε στο νοσοκομείο, μπορούν να πουν στη γυναίκα μου ότι δεν έχει κάποιο δικαίωμα για τα παιδιά».
«Όταν πάμε στην Ελλάδα θα είναι και η mommy μαμά μου και επισήμως;»
Αναφερόμενη στην αντίδραση των δύο κοριτσιών στο άκουσμα του νομοσχεδίου που εξασφαλίζει τα δικαιώματα της οικογένειάς τους στην Ελλάδα, η κ. Μαραβέλια υπογράμμισε:
«Η κόρη μου η μεγάλη που είναι δέκα χρονών πανηγύριζε. Είπε επιτέλους θα μπορέσετε να είστε παντρεμένες και στην Ελλάδα και εμείς θα μπορέσουμε να έχουμε και τις δύο μαμάδες. Η μικρή μου που είναι 6.5 χρονών γύρισε και μου είπε “α δηλαδή όταν πάμε στην Ελλάδα τώρα θα είναι και η mommy μαμά μου; Και επισήμως;”».
Όπως εξήγησε, η έως τώρα ισχύουσα κατάσταση στην Ελλάδα αποτελούσε πάντα ένα αγκάθι για τις δυο της κόρες, ενώ παράλληλα τονίζει την ανάγκη να μην μένουν τα παιδιά στο σκοτάδι. Υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη για εξάλειψη κάθε ταμπού που ταλανίζει εδώ και χρόνια την ελληνική κοινωνία.
«Ένα από τα πράγματα που έχουν γενικώς οι οικογένειες με δύο μαμάδες και δύο μπαμπάδες είναι ότι δεν μπορούμε να πούμε ψέματα στα παιδιά μας. Δηλαδή όταν αυτά ρωτάνε γιατί δεν έχω μπαμπά, δεν μπορείς να του πεις ένα παραμύθι. Κάθεσαι και του εξηγείς τι έγινε, πώς γνωρίστηκαν οι γονείς του, γιατί δεν υπάρχει μπαμπάς και υπάρχει ένας δότης, πώς έγινε όλη η διαδικασία. Εμείς είμαστε πολύ ανοιχτοί. Αυτοί που έχουν υιοθετήσει, λένε έχουμε υιοθετήσει. Παλιότερα υπήρχε ένα στίγμα για την υιοθεσία και κανείς δεν έλεγε ότι το παιδί μου είναι υιοθετημένο. Μιλάω για τους ετερόφυλους. Ήταν θέμα ταμπού. Στις δικές μας οικογένειες αυτά δεν χωράνε. Από πολύ μικρά, όταν τα παιδιά φτάσουν στην ώρα να ρωτήσουν από μόνα τους και να θέλουν να μάθουν, τους δίνουμε τις πληροφορίες ανάλογα με την ηλικία τους, γιατί μας ενδιαφέρει αυτά τα ίδια να νιώθουν άνετα και να μην νιώθουν ότι πρέπει να ντρέπονται ή κάτι τέτοιο. Ίσα ίσα πρέπει να είναι πολύ περήφανα για τις οικογένειές τους», επισημαίνει η ίδια.
«Αν δεν ασχοληθούμε εμείς οι γονείς για τα δικαιώματα των παιδιών μας, δεν ασχολείται κανένας»
Μάλιστα, όπως δήλωσε, αν και δεν ήταν ποτέ της ακτιβίστρια, η διεκδίκηση των δικαιωμάτων των παιδιών της την ώθησαν να εμπλακεί ενεργά με τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ οικογενειών.
«Ήμουν πρόεδρος στο ευρωπαϊκό δίκτυο οργανώσεων ΛΟΑΤΚΙ οικογενειών που είναι μια οργάνωση με έδρα στις Βρυξέλλες που έχει γύρω στις παραπάνω από 40 οργανώσεις από διάφορες χώρες της Ευρώπης. Ουσιαστικά ασχολούμαι γιατί αναγκάστηκα να ασχοληθώ. Αν δεν ασχοληθούμε εμείς οι γονείς για τα δικαιώματα των παιδιών μας δεν ασχολείται κανένας. Δηλαδή εγώ ανακάλυψα όταν γεννήθηκε η κόρη μου πριν δέκα χρόνια ότι δεν μπορούσα να βρω άλλον Έλληνα που να έχει το ίδιο πρόβλημα. Άργησα σχεδόν πέντε χρόνια να βρω μια άλλη ελληνική οικογένεια που είχε γεννηθεί το παιδί της στο εξωτερικό και είχε και αυτή πρόβλημα στην Ελλάδα, δεν μπορούσαν να αναγνωριστούν κλπ», σημειώνει χαρακτηριστικά.