Ο Σταμάτης Άνθης και ο σύζυγός του Τζουζέπε ζουν στις Βρυξέλλες και έχουν αποκτήσει δύο παιδιά, μέσω παρένθετης μητέρας. Με αφορμή τη συζήτηση που «άνοιξε» για τον γάμο και τη γονεϊκότητα για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, μιλά στο TheOpinion για την… ελληνική πραγματικότητα της οικογένειάς του.
Μολονότι στο Βέλγιο, αλλά και στη Μάλτα -τόπο καταγωγής του Τζουζέπε- αναγνωρίζονται ως νόμιμη οικογένεια, οι δυο τους και τα δυο τους παιδιά δεν αναγνωρίζονται ως οικογένεια στην Ελλάδα, τουλάχιστον όχι έως αυτή τη στιγμή.
Ελπίδα στον Έλληνα ομογενή «γεννά» το νομοσχέδιο που πρόκειται να τεθεί σε διαβούλευση, αν και όπως τονίζει ο ίδιος, αυτό δεν είναι πλήρες διότι δεν «ανοίγει» το κεφάλαιο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Παρ’ όλα αυτά ο κ. Άνθης χαιρετίζει το επίμαχο νομοσχέδιο, χαρακτηρίζοντάς το ιστορικό για το ΛΟΑΤΚΙ+ Κίνημα και την ΛΟΑΤΚΙ γονεϊκότητα.
Ο κ. Άνθης τονίζει πως, από τη γέννησή τους, τα παιδιά του απολαμβάνουν στις Βρυξέλλες ίδια δικαιώματα με αυτά των ετερόφυλων ζευγαριών, ενώ στην Ελλάδα θεωρούνται «ορφανά».
«Στις Βρυξέλλες είμαστε μια τετραμελής οικογένεια με πλήρη δικαιώματα, αλλά στην Ελλάδα είμαστε τέσσερις άγνωστοι. Μπαίνουμε στο αεροπλάνο ως οικογένεια και προσγειωνόμαστε στην Αθήνα σαν τέσσερις άγνωστοι. Σαν απλά να βρεθήκαμε στην ίδια πτήση με καμία νομική σχέση με τα παιδιά», σχολιάζει χαρακτηριστικά.
Μάλιστα, διηγούμενος την περιπέτεια της κόρης του κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών τους διακοπών στην Ελλάδα όταν χρειάστηκε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αποκάλυψε πως υπήρξε γραφειοκρατικό θέμα το οποίο θα μπορούσε να αποκλείσει το παιδί από τη φροντίδα που χρειάστηκε!
Παράλληλα, μιλώντας για το ζήτημα κληρονομιάς των περιουσιακών του στοιχείων στα παιδιά του, υπογραμμίζει πως το ελληνικό δημόσιο τα «βλέπει» ως ξένα άτομα, αναγνωρίζοντάς τα νομικά ως «τρίτα» άτομα, επιβάλλοντας φόρο 40% επί της κληρονομιάς και αφήνοντας περιθώριο προσβολής της διαθήκης του από άτομα τα οποία αναγνωρίζει το δίκαιο της χώρας ως συγγενικά του!
«Πώς σχολιάζετε το νομοσχέδιο που πρόκειται να κατατεθεί στο ελληνικό κοινοβούλιο, καθώς και τις δηλώσεις του πρωθυπουργού αναφορικά με τον γάμο και την γονεϊκότητα για τα LGBTQI+ άτομα;», ρωτήσαμε τον κ. Άνθη.
Η ημέρα των δηλώσεων του πρωθυπουργού ήταν μια ιστορική μέρα για το ΛΟΑΤΚΙ+ Κίνημα και την ΛΟΑΤΚΙ γονεϊκότητα. Ο πρωθυπουργός επιτέλους αποφάσισε να φέρει σε διαβούλευση το επίμαχο νομοσχέδιο. Δεν το έχουμε δει βέβαια, αλλά περιέγραψε τις γενικές του γραμμές, οι οποίες είναι πολύ θετικές. Ας δούμε πρώτα τα θετικά του. Αυτά είναι ότι θα επιτραπεί ο γάμος και στα ομόφυλα άτομα, θα μπορούν δηλαδή άτομα, τα οποία μέχρι στιγμής στερούνται το βασικό τους ανθρώπινο δικαίωμα, να επιλέξουν τον τρόπο που θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους. Σε δεύτερο πλάνο επιτρέπεται η τεκνοθεσία στα ομόφυλα άτομα. Οπότε και αυτά μπορούν να αναγνωριστούν ως γονείς, λύνοντας τα προβλήματα τα οποία έχουν ήδη υπάρχοντα παιδιά τα οποία ζουν και μεγαλώνουν με ομόφυλα άτομα. Αυτά είναι τα πολύ θετικά ζητήματα του νομοσχεδίου.
Δεν είναι πλήρες, γιατί ο πρωθυπουργός δεν άνοιξε το κεφάλαιο της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, που ουσιαστικά είναι ο κύριος τρόπος με τον οποίο τα ομόφυλα άτομα αποκτούν παιδιά. Για τις γυναίκες είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση και στους άνδρες είναι η παρένθετη κύηση. Στο θέμα της παρένθετης κύησης στην Ελλάδα υπάρχει ένα πλήρως νομικό πλαίσιο από το 2002 που την επιτρέπει. Οπότε μια γυναίκα μόνη ή ένα ετερόφυλο ζευγάρι έχει πρόσβαση στην παρένθετη κύηση εδώ και είκοσι χρόνια. Κανείς δεν έχει ασχοληθεί με αυτό το θέμα, κανείς δεν έχει μιλήσει για τεκνοποιητικές μηχανές και κανείς δεν έχει μιλήσει και δεν έχει ασχοληθεί για τα δικαιώματα των γυναικών, που πιθανόν ίσως κάποιοι λένε ότι καταπατούνται μέσω της παρένθετης κυοφορίας.
Οπότε ο πρωθυπουργός χθες τι μας είπε; Ότι ένας μόνος άνδρας είναι ένας καλός μπαμπάς, αν τεκνοθετήσει με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, αλλά αν τεκνοθετήσει μέσω παρένθετης μητέρας, αυτό θα καταπατήσει τα ανθρώπινα δικαιώματα της γυναίκας. Αν, όμως, μία γυναίκα αποκτήσει παιδιά με παρένθετη μητέρα, τότε δεν καταπατώνται τα δικαιώματα της γυναίκας. Αυτό είναι κάτι παράδοξο, το οποίο δε στέκει. Αυτό είναι στα αρνητικά κομμάτια του νομοσχεδίου των γραμμών που παρουσίασε ο πρωθυπουργός.
Αλλά ας μείνουμε στη μεγάλη εικόνα. Είναι πολύ θετικά τα μηνύματα που ήρθαν με τις πρωθυπουργικές δηλώσεις. Και εμείς οι ΛΟΑΤΚΙ γονείς ευχόμαστε και ελπίζουμε να έρθει το συντομότερο δυνατόν στη Βουλή και να ψηφιστεί με τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία.
Πώς αποφάσισε, όμως, ο ίδιος να αποκτήσει παιδιά; Είχε ανέκαθεν αυτή την επιθυμία; «Πάντα σκεφτόμουν ότι θα ήθελα να έχω οικογένεια. Όταν γνώρισα το σύντροφό μου και παντρεύτηκαμε, η επιθυμία να μεγαλώσουμε την οικογένειά μας έγινε πιο έντονη και το προχωρήσαμε. Επειδή βέβαια είχαμε και ένα νομικό πλαίσιο που ήταν φιλικό. Αν μέναμε στην Ελλάδα, δε νομίζω ότι θα είχαμε προχωρήσει», λέει.
Όσο για τα δικαιώματα που έχουν τα παιδιά του στις Βρυξέλλες, τα οποία δεν απολαμβάνουν στην Ελλάδα, ο κ. Άνθης περιγράφει:
«Στις Βρυξέλλες τα παιδιά έχουν πλήρη δικαιώματα, ακριβώς τα ίδια με αυτά που έχουν τα παιδιά ετερόφυλων ζευγαριών. Συγκεκριμένα, τα παιδιά μου έχουν αναγνωρισμένους δύο γονείς. Εμένα και το σύζυγό μου. Έχουν ιατροφαρμακευτική κάλυψη και από τους δύο μας. Σε περίπτωση που εμείς πεθάνουμε, τα παιδιά μας μας κληρονομούν. Σε περίπτωση που εμείς χωρίσουμε, τα παιδιά ανήκουν και στους δύο, δηλαδή έχουν δύο γονείς, οπότε θα πρέπει να υπάρξει μια διευθέτηση για τη γονική μέριμνά τους, όπως ακριβώς συμβαίνει και στα ετερόφυλα ζευγάρια.
Στην Ελλάδα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή τα παιδιά που μεγαλώνουν με ομόφυλους γονείς έχουν έναν ή κανέναν γονέα αναγνωρισμένο. Υπάρχει και αυτή η περίπτωση. Αν εμείς αύριο το πρωί πάμε στην Ελλάδα, τα παιδιά μου δεν έχουν κανένα γονέα. Θεωρούνται ορφανά. Γιατί το ελληνικό κράτος δεν αναγνωρίζει κανέναν από τους δυο μας ως γονείς. Οπότε τα παιδιά που έχουν έναν ή κανένα γονέα δεν μπορούν να κληρονομήσουν τους γονείς τους, δεν έχουν ιατροφαρμακευτική κάλυψη από αυτούς. Αν ένας από τους δύο γονείς χάσει τη δουλειά του, τα παιδιά δεν έχουν κάλυψη. Αν οι γονείς χωρίσουν, ο μη βιολογικός γονέας, ο αόρατος που λέμε δεν έχει κανένα δικαίωμα στα παιδιά. Αν πεθάνει ο βιολογικός γονέας, πάνε σε ίδρυμα και όχι στον άλλον γονέα γιατί θεωρούνται ορφανά. Είναι αυτά τα πρακτικά καθημερινά προβλήματα. Οπότε βλέπετε την αναντιστοιχία στην Ε.Ε. μεταξύ των χωρών που εμείς στις Βρυξέλλες είμαστε μια τετραμελής οικογένεια με πλήρη δικαιώματα, αλλά στην Ελλάδα είμαστε τέσσερις άγνωστοι. Μπαίνουμε στο αεροπλάνο ως οικογένεια και προσγειωνόμαστε στην Αθήνα σαν τέσσερις άγνωστοι. Σαν απλά να βρεθήκαμε στην ίδια πτήση με καμία νομική σχέση με τα παιδιά.
«Αν ενώ βρίσκεστε για διακοπές στην Ελλάδα προκύψει κάποια ανάγκη, τι θα συμβεί;», τον ρωτάμε.
«Έχουμε πάει στο νοσοκομείο, γιατί χρειάστηκε το καλοκαίρι που ήμασταν διακοπές να πάμε. Οι γιατροί έκαναν το καλύτερο που μπορούσαν να κάνουν με την κόρη μου, έτσι ώστε να ξεπεράσει το πρόβλημα που είχε, άλλα όταν φτάσαμε στη γραφειοκρατία του νοσοκομείου, υπήρχε ένα θέμα. Που είναι η μαμά; Ποια είναι η μαμά; Δεν υπάρχει μαμά. Πώς γίνεται το πιστοποιητικό γέννησης να έχει δύο μπαμπάδες; Δεν ασχολήθηκαν και πολύ οι άνθρωποι και με την καλή τους την καρδιά το προχώρησαν. Αλλά αν κάποιος θέλει να δημιουργήσει πρόβλημα, μπορεί να δημιουργήσει. Γιατί στην Ελλάδα δεν υπάρχει νομική αναγνώριση των παιδιών. Δηλαδή το δημόσιο νοσοκομείο θα μπορούσε να μου αρνηθεί την πρόσβαση. Να μου πει αφού εσύ δεν είσαι ο πατέρας του παιδιού», λέει.
Με τη μεταβίβαση των περιουσιακών σας στοιχείων στην Ελλάδα στα παιδιά σας, τι ισχύει;
Τα παιδιά μου δε με κληρονομούν. Είναι πολύ απλό. Εγώ έχω κάνει μια διαθήκη. Έχω αφήσει τα υπάρχοντά μου στα παιδιά μου και είναι σαν να τα έχω αφήσει σε «τρίτους». Οπότε φορολογείται πλήρως με 40% και όποιος θέλει την προσβάλει τη διαθήκη. Δηλαδή, αν κάποιος από την οικογένειά μου θέλει να προσβάλλει αυτή τη διαθήκη, μπορεί να την προσβάλλει. Γιατί σου λέει ότι αφήνεις τα υπάρχοντα σου σε κάποιον τρίτο, σε κάποιον ξένο. Τα παιδιά μου είναι ξένα για εμένα.
Τι ισχύει στη Μάλτα, τόπο καταγωγής του συζύγου σας;
Η Μάλτα είναι η χώρα με τα πλήρως αναγνωρισμένα ανθρώπινα δικαιώματα σε ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη. Τα παιδιά μου έχουν μαλτέζικο διαβατήριο. Είμαστε αναγνωρισμένη οικογένεια στη Μάλτα. Και η Μάλτα σκεφτείτε ότι είναι καθολική χώρα, που η καθολική εκκλησία παίζει πολύ σημαντικότερο ρόλο από ότι παίζει στην Ιταλία. Είναι πλήρως επηρεασμένη από την εκκλησία, αλλά υπήρξε στη Μάλτα μία κυβέρνηση πριν περίπου δέκα χρόνια, που αποφάσισε ότι θα κάνει τομές στο όλο δίκαιο της χώρας και αποφάσισε ότι τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα θα πρέπει να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Και έτσι άλλαξε όλο το νομοθετικό πλαίσιο της Μάλτας, όχι μόνο στη γονεϊκότητα αλλά σε όλα. Πλέον δεν έχει καμία διάκριση βάση σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου κλπ.
Πόσο καταλυτικό ρόλο πιστεύετε πως έχει διαδραματίσει η εκκλησία στο να μην έχουν γίνει όλα αυτά τα βήματα που για άλλες χώρες θεωρούνται δεδομένα εδώ και πολλά χρόνια;
Πάμε βήμα βήμα. Προχωράμε αργά αλλά σταθερά. Η εκκλησία σίγουρα είναι ένας ανασταλτικός παράγοντας σε τέτοια θέματα. Η εκκλησία έχει υπάρξει ανασταλτικός παράγοντας σε οποιαδήποτε τομή στο οικογενειακό δίκαιο στην Ελλάδα. Ήταν εναντίον του πολιτικού γάμου, της καύσης των νεκρών. Αυτά τα θέματα, όμως, προχώρησαν και νομοθετήθηκαν. Τώρα έχει έρθει η ώρα να λύσουμε το υπαρκτό πρόβλημα και να προστατεύσουμε τα παιδιά που υπάρχουν, ζουν με τις οικογένειές τους και μεγαλώνουν μια χαρά και πρέπει η πολιτεία να τα προστατεύσει.